“Usta kaynakçı 10 yıllık bankacıdan daha yüksek mş alıyor”

İstanbul Ticaret Odası Stratejik Araştırmalar Merkezi (İTOSAM) tarafından “İstihdamı Kazanmak: Firmaların Çalışan İstihdamında Yaşadığı Meseleler ve Tahlil Önerileri” başlıklı rapor yayımlandı.

Oda’dan yapılan açıklamaya nazaran, raporda, Türkiye’nin, kapsayıcı bir ekonomik kalkınma serüveni için daha nitelikli ve istikrarlı bir istihdam piyasasına ihtiyaç duyduğu vurgulandı.

Mavi yakalı çalışan istihdamında yaşanan meselelerin ortasında teknik eğitim sistemindeki yapısal problemler ve imaj-statü sorunlarının ön planda bulunduğu söz edilen raporda, beyaz ve gri yakalı çalışanlarda ise yükseköğretim sistemindeki yapısal meselelerin ve teknolojik açığın öne çıktığı belirtildi.

İstanbul’un Türkiye’deki toplam istihdamın yüzde 20’sini barındırdığına dikkat çekilen istihdam raporunda, patron tarafından ilan edilmiş ve doldurulmayı bekleyen “açık işlerde” mavi yakalı mesleklerin önemli bir hakimiyeti olduğu görüldüğü kaydedildi.

Temelde zantkarlar, operatörler ve montajcılardan oluşan orta vasıflı mavi yakalı mesleklerdeki “açık iş” hissesinin işsiz hissesinden daha yüksek olduğuna işaret edilen raporda, “İş beğenmeme olgusunun ülkemizde temelde bu mesleklerde yaşandığı söylenebilir” değerlendirmesine yer verildi.

“Mavi yakalı çalışan ihtiyacı süreklilik arz ediyor”

İstihdam raporunda anket yapılan firmaların görüşlerine de yer verildi.

Lojistik dalında fliyet gösteren bir firmanın, mavi yakalı çalışan bulmada da mevcut mavi yakalı çalışanları elde tutmada da çok kıymetli meseleler yaşadığını tabir ettiği aktarılan raporda, şunlar kaydedildi:

“Firmaya nazaran üniversite mezunları ‘dört yıllık üniversite bitirdim, bu mavi yakalı işi nasıl yapayım’ diye bir yaklaşım içinde olma eğilimindedir. Öte yandan, firmaya nazaran mevcut mavi yakalı çalışanlar da yüzde 10 gibisi görece ufak bir fiyat farklılığı nedeniyle toplu bir halde diğer bir firmaya kolaylıkla geçebilmektedir. Dokumacılık bölümünde fliyet gösteren bir firma ise mavi yakalı çalışan bulamadıklarını tabir etmektedir. Bu durumun bilhassa İstanbul’da geçerli olduğunu ve bu nedenle üretimi muhakkak oranda Anadolu’ya kaydırdıklarını söz etmektedir. İmalat bölümünde fliyet gösteren bir firma ise gençlerin (mavi yakalı) işlere ‘ilgi göstermediğini’, vasıflı mavi yakalı çalışan bulmanın sıkıntı olmasının yanı sıra yetiştirecek eleman bulmakta da önemli problemler yaşadıklarını tabir etmiştir.”

“Usta kaynakçı 10 yıllık bir bankacıdan daha yüksek mş almaktadır”

İmalat dalında fliyet gösteren ve ankete katılan bir öteki firmanın da “kalifiye (mavi yakalı) işçi ve ‘vasıflı usta’ bulmanın çok sıkıntı olduğunu, bu nedenle kriterleri gevşetmeye başladıklarını lisana getirdiği belirtilen raporda, şu sözler kullanıldı:

“Dahası, işe başlayanların bir kısmının da işi ağır bulmalarından ötürü ‘üç-beş gün’ çalıştıktan sonra işi bırakıp gittiklerini belirtmektedir. Tekrar, vasıflı çalışanları elde tutabilmek için ‘her türlü sorunlarını çözmeye’ ve olabildiğince uygun fiyat vermeye çalıştıklarını belirtmektedir. O denli ki ‘usta kaynakçı’ 10 yıllık bir bankacıdan daha yüksek mş almaktadır. Hizmetler dalında fliyet gösteren bir firma da ‘teknik personel’ bulmakta düşünce yaşadıklarını ve ‘elemanların vasıf kazandıktan sonra yaptıkları birinci işin kaçmak’ olduğunu söz etmektedir. Firma vasıflı ya da yetiştirilmek üzere mavi yakalı çalışan muhtaçlığının süreklilik arz ettiğini belirtmektedir. Yeniden diğer bir firma da teknik alanlarda vasıflı eleman bulmakta sorun yaşadıklarını belirtmektedir.”

Raporun sonuç kısmında ise “Çalışanlar-firmalar-toplum üçgeninde ortaya çıkan bu kaybet-kaybet-kaybet sarmalının kazan-kazan-kazan iklimine çevrilebilmesi için çok boyutlu ve kapsamlı bir istihdam stratejisinin, siyasetinin, planının geliştirilmesi ve atılacak kısa, orta, uzun vadeli somut adımların belirlenmesi, programlanması ve atılması gerekmektedir” denildi.