Erdoğan: ABD ile yatırımların teşvik edilmesi için yeni fırsatlar oluşturabiliriz

Acil ateşkes ilanı öncelikli olmak üzere, insani yardımların kesintisiz ve sistemli biçimde ihtiyaç sahiplerine ulaştırılması gerekliliğine dikkati çektiğini söyleyen Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Malumunuz İsrail üzerindeki baskıyı canlı tutmak ve memleketler arası hukuk temelinde bu ülkeye karşı zorlayıcı önlemler alınması için ağır uğraş gösteriyoruz. İsrail mezalimine dünyada en güçlü yansıyı veren, bu bahiste ticaretin durdurulması dahil en somut adımı atan ülke hiç tartışmasız Türkiye’dir. Gazze’ye gönderilen insani yardım ölçüsünde da en üstte tekrar biz varız.” tabirlerini kullandı.

Türkiye’nin, İsrail’e silah ve mühimmat sevkiyatının engellenmesi gayesiyle Birleşmiş Milletler’de başlattığı teşebbüse 52 ülke ve 2 memleketler arası kuruluşun yardımını bildirdiğini belirten Erdoğan, “Bu teşebbüsümüze dair mektubumuzu geçtiğimiz günlerde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Güvenlik Konseyi Dönem Başkanı ve Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’ne ilettik. Riyad’daki tepemizde de tüm teşkilat ve Arap Birliği üyelerini mektubumuzu imzalamaya davet eden bir karar alındı. Ülkemizin, katliamın durdurulması için attığı adımlardan ve insani yardım gayretlerinden sitayişle bahsedildi.” dedi.

Zirve vesilesiyle ikili görüşmeler yapma imkanı da bulduklarını hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’la bir ortaya geldiğini ve görüşmenin verimli geçtiğini tabir etti.

Ayrıca Ürdün Hükümdarı Abdullah ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’ın yanı sıra Katar, Birleşik Arap Emirlikleri, Lübnan, Irak, Gana, Burkina Faso, Çad, Gine Bissau, Senegal ve Maldivler devlet, hükümet başkanı ve diğer yetkililerle de temas ve görüşmeler yaptığını anımsatan Erdoğan, şöyle devam etti:

“Ziyaretimin ikinci ayağında Bakü’de düzenlenen Dünya Başkanları İklim Tepesi’ne katıldım. Şahsıma ve heyetime gösterilen hüsnükabulden dolayı doruğa mesken sahipliği yapan Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev kardeşime bu vesileyle tekrar teşekkür ediyorum. Birleşmiş Milletler çatısı altındaki en çok değerli iklim aktifliği olan tepeye, 80 ülke devlet ve hükümet başkanı düzeyinde iştirak etti. Dorukta beklentinin en yüksek olduğu müzakere başlığı, iklim değişikliğinin finansmanıydı. Özellikle gelişmekte olan ülkelerin ihtiyaç duyduğu mali kaynağın ne formda oluşturulacağı ele alındı.

2009’da Danimarka İklim Doruğu’nda açıklanan yıllık 100 milyar dolarlık iklim finansmanı amacının, 2025 yılı sonrası için teyidi ve ek sistemlerle desteklenmesini değerlendirdik. Tepeye hitabımda, ülkemizin iklim değişikliğiyle uğraş yolundaki çabalarını anlattım. Global iklim eğilimine katkı sunmaya devam edeceğimizi vurguladım. Eşim Emine Erdoğan’ın teşebbüsleriyle başlatılan ve kısa müddette global ölçekte bir projeye dönüşen Sıfır Atık Hareketi’nin ehemmiyetini tabir ettim. Ayrıyeten ağaçlandırma, su yönetimi ve yenilenebilir güç başlıklarında kaydettiğimiz ilerlemelere işaret ettim. Yenilenebilir güçte Avrupa’da 5’inci, dünyada 11’inci sırada yer alıyoruz.”

Su verimliliği seferberliğine ek olarak her 11 Kasım’ı “Milli Ağaçlandırma Günü” ilan ettiklerini hatırlatan Cumhurbaşkanı Erdoğan, vatandaşların takviyesiyle milyonlarca fidanı toprakla buluşturmaya başladıklarını söyledi.

Liderler Tepesi’ne katılan muhataplarıyla ikili görüşmeler de gerçekleştirdiklerini anımsatan Erdoğan, bu kapsamda İngiltere Başbakanı Keir Starmer, Kazakistan Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, Moldova Cumhurbaşkanı Maia Sandu, Karadağ Cumhurbaşkanı Yakov Milatoviç ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile bir ortaya geldiklerini söyledi.

Bu görüşmelerde ikili münasebetlerle birlikte bölgesel gelişmeler hakkında istişarelerde bulunduklarını belirten Erdoğan, her iki tepede alınan kararların hayırlara vesile olmasını dileyerek, hem Suudi Arabistan hem de Azerbaycan’a nazik konut sahiplikleri bundan ötürü teşekkür etti.

“İklim sıkıntısı dünyanın önünde bulunan en kritik tespitlerden biri”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, bir gazetecinin, Türkiye’nin 2053’e kadar sıfır emisyon gayesine ait sorusu üzerine, şu karşılığı verdi:

“İklim problemi dünyanın önünde bulunan en kritik tespitlerden biri. Savaşları, çatışmaları, göçleri ne kadar önemsiyorsak bu sıkıntıya de tıpkı ciddiyetle yaklaşıyoruz. Türkiye’de hükümet olarak bu bahiste ilgili bakanlıklarımızla ne gibisi önlemler alabileceğimizin üzerinde ısrarla duruyoruz. Dünyamızın sonlu kaynaklarını en verimli halde kullanmak ve insanlık olarak yüzyıllar boyunca gelişim göstererek oluşturduğumuz medeniyetimizi çok farklı bir düzeye getirebilmek için önlemlerimizi aldık, alıyoruz ve almaya devam edeceğiz. Türkiye olarak bu mevzuyu önemsiyor ve üzerimize düşeni yapmak için azami çaba gösteriyoruz. Ancak yalnızca bizim yahut beraberimizdeki birkaç ülkenin uğraşlarıyla bu sıkıntıya esaslı ve kalıcı tahlil bulmak mümkün değil.

Organize hareket etmeli, bu sorunun yükünü daima birlikte omuzlamalıyız. Birtakım ülkeler iklim değişikliği ile eksiksiz gayret ederken, kimileri kar hırsıyla alınması gereken önlemleri görmezden gelir, hatta çevreyi daha fazla kirletmeye kalkışırsa bu sorunun üstesinden gelemeyiz. Toplumların en küçük ünitesi ailelerden başlamak üzere, kurumlar, kuruluşlar, lokal idareler, sivil toplum, ülkeler ve milletlerarası kuruluşlara kadar maksada odaklanmış ve farkındalığı yüksek bir seferberlik haliyle bu global sorunu aşabiliriz. Bilhassa de iklim değişikliği ile uğraş konusunda kâfi kaynağa ve imkana sahip olmayan ülkelerin de gayrete iştirakini sağlamak için finansman, teknoloji transferi ve kapasite gelişimi değerlidir.”

Sıfır atık teşebbüsünün ehemmiyetinin her geçen gün daha çok anlaşıldığını belirten Erdoğan, bu teşebbüsün yaygınlaştırılması ve bir ömür biçimine dönüşmesi için çaba gösterdiklerini söyledi. Etraf ve iklim hassasiyetlerinin en üst seviyede olduğunu ve o denli kalacağını vurgulayan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Biz önlemlerimizi şu ana kadar nasıl aldıysak, bundan sonra da almaya devam edeceğiz.” dedi.

“Şüphesiz iki ülke ortasında fırsatlar birçok vakit mevcuttur”

ABD Başkanı seçilen Donald Trump ile yaptığı telefon görüşmesi hatırlatılarak, yeni periyotta Türkiye-ABD bağlantıları ile fırsatlar açısından ve riskler bağlamında bağlantıların seyriyle bu yeni devri değerlendirmesi istenen Erdoğan, yeni periyotta Türkiye-ABD alakalarının gelişmesinin, yaptıkları bir telefon diplomasisiyle sağlanamayacağını söyledi.

Trump ile memleketler arası toplantılar yahut ikili görüşmelerde bir ortaya gelerek bundan sonraki süreci nasıl değerlendireceklerini daha güzel tespit edeceklerini belirten Cumhurbaşkanı Erdoğan, şöyle devam etti:

“Şu anda Sayın Trump’ın kabinesi nasıl oluşacak, nasıl bir kabine ortaya çıkacak bunları görmemiz gerekiyor. Bir de Sayın Trump’ın kabinesi, benim kabinemdeki arkadaşlarla yapacakları görüşmelerle birbirlerini çok daha yakından tanıyacak, bilecek ve ona nazaran de adımlarımızı inşallah atacağız. Bu noktada lider yardımcıları ve dışişleri bakanları ehemmiyet arz ediyor. Bu bakanlarımız bir ortaya gelmek suretiyle birbirlerini tanıyıp, istişare edecekler. Temennimiz odur ki, Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri ortasında çok daha farklı bir süreç başlamış olsun. Elbet iki ülke ortasında fırsatlar birden fazla vakit mevcuttur. Bu fırsatları kıymetlendirme iradesi ve iki ülkeye de kazandıracak adımların atılması temel beklentimizdir. Biz mevzuya, her önderin yaptığı gibisi ülkemizin çıkarları perspektifinden yaklaşıyoruz. Trump idaresi, ekonomiyi öncelikli amaçlarından biri olarak görüyor. Türkiye de stratejik coğrafik pozisyonu ve genç nüfusu ile yatırım fırsatları sunan bir ülke. İki ülke ortasında ticaret hacminin artırılması ve yatırımların teşvik edilmesi için yeni fırsatlar oluşturabiliriz. Bilhassa güç, altyapı ve teknoloji alanlarında yeni işbirliklerini geliştirmemiz mümkün.”

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Temennimiz odur ki; Trump bu devir bölgeye yönelik çok daha farklı adımlar atsın. Zira vakit zaman verilen bildiriler bizi kaygılandırabiliyor. Onun için de ocak ayını bir görmemiz lazım.” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, Suudi Arabistan ve Azerbaycan ziyaretleri dönüşünde uçakta gazetecilerin gündeme ait sorularını yanıtladı, değerlendirmelerde bulundu.

ABD Başkanı seçilen Donald Trump’la görüşmesinde Elon Musk ve oğlunun da olduğu, Musk’ın New York Türkevi’ndeki görüşme sonrasında elinde, “Daha Adil Bir Dünya Mümkün” kitabıyla çıktığı hatırlatılan Erdoğan, “Elon Musk ile ortada sırada görüşür müsünüz? Bunun yanında Türkiye’nin uzaya gitme çalışmaları olsun, teknoloji ile ilgili çalışmaları olsun bu noktada global düzlemde Türkiye’yi neler bekliyor?” sorusu üzerine şöyle konuştu:

“Bu kampanyada Elon Musk, Sayın Trump’ın yanında yer aldı. Bizi burada ilgilendiren mevzu Musk’ın uzay ve teknoloji alanında çalışan bir iş adamı olması… Kendisi teknolojiyi dikkatle takip eden ve kimi önemli teknolojik adımları da atan bir isim. Türkiye’de kendisiyle bu bu husus ile ilgili bir görüşme yaptık. Son Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda Türkevi’nde kendisiyle görüştüğümüzde çocuğunu da yanına almış ve Türkevi’ne o denli gelmişti. Türkevi’ndeki görüşmemizde de samimi bir havada görüşmeyi yaptık. Türkiye’nin teknoloji alanında attığı atılımlar, dünyanın dikkatini çekiyor. Teknoloji tek başına ilerleyeceğiniz bir alan değil, kesinlikle birtakım işbirliklerine gereksiniminiz oluyor. Bu alanda işbirliği fırsatlarının doğması halinde Musk ile de adımlar atılabilir. Elon Musk, Sayın Trump yönetiminde hangi alanda vazife alacak, hangi alanda aldığı vazifeyle Sayın Trump’a veyahut da Amerika idaresine yararı olacak bunu vakit içerisinde göreceğiz.”

“Trump ile görüşmelerimiz Biden ile mukayese edilemeyecek derecede fazlaydı”

Erdoğan, Donald Trump’ın ABD Başkanı olarak seçilmesinin, bölgesel savaş ve İsrail işgali tehdidini ne oranda azalttığına ait soru üzerine, şunları anlattı:

“Bana bu bu bahis ile ilgili tespitler için biraz erken gibisi geliyor. Trump, vazifesi Biden’dan teslim alsın bakalım. Dönem teslimden sonra yeni periyotta ne gibisi adımlar atacak, bunu o vakit göreceğiz. Temennimiz odur ki; Trump bu periyot bölgeye yönelik çok daha farklı adımlar atsın. Zira vakit zaman verilen bildiriler bizi kaygılandırabiliyor. Onun için de ocak ayını bir görmemiz lazım. Ocak ayından itibaren ne gibisi adımlar atılacağını bence o vakit göreceğiz. Kendisiyle seçilmesi sonrası nasıl birkaç gün içerisinde görüşüp konuştuysak, bundan sonraki süreçte de bu temaslarımızı birebir biçimde gerçekleştireceğimize inanıyorum. Zira geçmişte Trump ile görüşmelerimiz, Biden ile mukayese edilemeyecek derecede fazlaydı. İnşallah bu devirde de bu adımları en hoş formda atarız ve hem Amerika Birleşik Devletleri hem Türkiye buradan çıkarlı çıkar.”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “ABD’nin liderliğindeki Batı, İkinci Dünya Savaşı’ndan sonraki kurulu nizam için Çin ve Rusya’yı tehdit olarak görüyor. Rusya ve Çin’in İsrail ve Gazze konusundaki tavrını nasıl değerlendiriyorsunuz?” sorusunu şöyle yanıtladı:

“Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in, Rusya Devlet Lideri Putin’in ne gibisi halleri olacak bunları vakit bizlere gösterecek. Bu işin en ülkü şahidi vakittir. Bizler de bunu takip etmek durumundayız ve takip edeceğiz. Ona nazaran de ne gibisi hal takınıyorlar, ne gibisi adım atacaklar göreceğiz. Zira bunlar artık dünyada çok çok kıymetli pozisyona gelmiş olan ülkeler. Bundan Ötürü biz de artık onları takip edeceğiz. Çin ve Rusya, İsrail’in bu ataklarının haksız ve hukuksuz olduğuna ait açıklamalar yaptı. Hücumların sonlandırılıp hususun diplomasi yoluyla çözülmesi noktasında beyanları da bulunuyor. Birleşmiş Milletler tabanında başlattığımız, İsrail’e silah ve mühimmat sevkiyatının durdurulması için önlem isteyen ortak mektup teşebbüsümüze Rusya ve Çin imza verdi, bu çok kıymetli bir adımdır. Zira İsrail’e bu silah ve mühimmat sevki devam ettiği surece İsrail daha saldırgan hale gelecek. İsrail’in durdurulmadığı her gün Filistin ve Lübnan’daki insani tablo biraz daha ağırlaşıyor. İnsani yardımların kesintisiz ulaşımının sağlanamadığı her gün beşerler ilaçsızlık, açlık, susuzluk ve vahşice akınlar nedeniyle ölüyor.”

“Zulmün karşısında olmak için insan olmak yeterli”

Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Arap ülkeleri ve Türk devletlerine yönelik İsrail konusunda daha faal rol alınması” davetine en fazla takviyenin hangi ülkeden geldiğine ait soru üzerine, İsrail’in Gazze soykırımına giriştiği günden bu yana herkesi katliamların ve ölümlerin karşısında olmaya davet ettiklerini hatırlattı.

Görüştükleri tüm ülkelerle gündem başlıklarından birinin kesinlikle İsrail’in Filistinlilere yönelik zulmü olduğuna dikkati çeken Erdoğan, şöyle devam etti:

“Zulmün karşısında olmak için insan olmak kafidir. Hangi lisanı konuştuğunuz, hangi inanca sahip olduğunuz, derinizin yahut saçınızın, gözünüzün rengi değil insani bedellere sahip olup olmadığınız değerlidir. Mlesef kimi Batılı ülkelerin idarelerinden bunu göremedik. Çırpınan Filistinli çocukların feryatları karşısında yürekleri titremeyenlerle ortak bir paydada buluşmamız çok güç. Hastanelerin, ambulansların vurulduğunu gördüklerinde buna isyan etmeyenler, bunu olağan görüp ‘İsrail’in kendini savunma hakkı var’ kılıfıyla bu kabahati örtmeye çalışanlardan zulme karşı duruş beklemek hayalcilik olur.

Arap ülkeleri ve Türk devletleri ile insanlık ittifakını genişletmek, tek ses ve tek yürek olduğumuzu göstermek için çalışıyoruz. Bir ve bir arada tıpkı hedefle ve tıpkı tonda bu zulme karşı seslerimizi yükseltmemiz gerekiyor. Kaybedilen vakti çoğaltmadan bunu yapmak ise daha da kıymetli. Davetimiz somut adımları içeriyor. Mesela Memleketler arası Adalet Divanı’nda bir hukuk uğraşı başladı, ona güçlü takviye değerli. Filistin devletinin tanınması için çabalamak bir öbür somut adım. İki devletli tahlil olmadan bölgeye huzur ve barışın gelmesi mümkün değildir. İsrail’e yönelik ticari kısıtlamalar ve ambargolar da tekrar diğer bir çaba biçimi. Diplomatik baskının artırılması için İsrail’i her alanda köşeye sıkıştıracak faal bir diplomasi ortaya konulması da önemli. Büyük bir insanlık imtihanının ortasındayız. Bu imtihandan geçmek insanlık ittifakının kesimi olmakla mümkün. Yoksa tarih İsrail’in yanında duranları da zulme sessiz kalanları da yargılayacaktır.”

“Erdoğan’ın başında olduğu Türkiye Cumhuriyeti, İsrail ile hukukunu devam ettirmez”

“Türkiye’nin, İsrail ile ticaretinin hala devam ettiğine” dair kimi argümanların gündeme getirildiği hatırlatılarak, bu bahisteki kanısı sorulan Erdoğan, şunları aktardı:

“Siyasetin en kirli tarafı burası. Niçin yaparlar bunları? Mevcut hükümeti nasıl yıpratırız anlayışıyla, bu emel için yaparlar. Biz artık Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve hükümeti olarak İsrail ile bağlantıları kesmiş durumdayız. Bizim artık İsrail’le bu noktada rastgele bir alakamız yok. Bundan sonraki süreçte de bu alakaları geliştirmek için attığımız adım da yok. Malum bu siyasi partiler, ki bunlar da cürmü kadar yer yakar, ne yapıyorlar artık? ‘Acaba biz Cumhur İttifakı’nı nasıl yıkarız ya da Cumhur İttifakı’nı nasıl yerden yere vururuz’, bunun arayışı içindeler. Bununla yerden yere vurulmaz. Şu anda Cumhur İttifakı, İsrail ile bağlantıların kesilmesi konusunda kesin kararlıdır. Biz bu kararlılığımızı bundan sonraki süreçte de devam ettireceğiz. Tayyip Erdoğan’ın başında olduğu Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti, İsrail ile hukukunu devam ettirmez, geliştirmez. Bu türlü bir niyetimiz de söylediği kelam edilen değil.

Bu hususta kimileri kulaklarını, gözlerini ve zihinlerini hırs tıkaçlarıyla kapatmış durumda. Onlar hakkı görmeye kör, hakkı işitmeye sağır, hakkı söylemeye dilsizler. Onlar için yapacak bir şey kalmamıştır. Bulundukları çukurda çırpınmaya ne dersek diyelim devam edecekler. Bizim muhatabımız iftiracılar hiç olmadı. Biz bu mevzuyu milletimize anlattık ve anlatmaya devam ediyoruz. Zira bizim bu bahiste ne kadar içtenlikle uğraş gösterdiğimize milletimiz şahittir. Yalnızca milletimiz değil, dünya şahittir. Biz İsrail ile ticareti de ilgileri de kestik, nokta. Biz Filistin’in sonuna kadar haklı davasında yanındayız. Biz Netanyahu denilen zalimden de onun çetesinden de bu yaptıklarının hesabını hukuk önünde soracağız. Sonuna kadar zalimlerin ensesinde olacağız. Biz böylesi bir baskı yaptığımız için İsrail’in dümen suyundaki bu iftiracılar bizi amaç alacak, biliyoruz. Biz istikametimizi iftiracıların kirli cümlelerine nazaran değil, milletimizin işaret ettiği tarafa nazaran tayin ediyoruz.”