Ekonomi yönetimi gündeme ilişkin soruları yanıtladı

Şimşek, ticaret savaşlarının global büyümeyi bilhassa de Avrupa Birliği’ni olumsuz etkileme riski bulunduğunu aktararak, bunun da ihracat üzerindeki olumsuz tesirine işaret etti.

Yurt içi finansal şartların sıkılaşmış olmasının ithalatı sınırlayacağını belirten Şimşek, güç fiyatlarındaki düşüşün çok daha güçlü tesire sebep olacağını, bundan ötürü cari açığın Orta Vadeli Program’da öngörülenin hayli altında gerçekleşebileceğini söyledi.

Bütçe bilgilerine ait de değerlendirmelerde bulunan Şimşek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Bütçe bildirimiz net, harcama disiplini devam edecek. Geçen sene onaylanan bütçeye oranla güçlü bir harcama disiplini tesis ettik. Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından onaylanan bütçe 100 liraysa yılı 96,7 lira harcamayla kapattık. Bu sene de harcamalarda disiplin çok güçlü biçimde devam edecek. Bütçe gelirleri ekonomik aktiviteden etkileniyor. Bundan Ötürü şayet sıkı finansal şartlar büyümede daha ölçülü bir seyre sebep olursa, gelir tarafında bir ölçü aşağı istikametli riskler oluşabilir. Fakat Türkiye’nin brüt kamu borç stokunun ulusal gelire oranı yüzde 25 civarında. Burada bütçe disipliniyle maksadımız negatif mali tesir yoluyla dezenflasyon sürecine takviye vermektir. Sıkı finansal şartlar bütçede harcama kaynaklı değil gelir kaynaklı sonlu bir olumsuz tesir oluşturabileceği için program açısından çok kıymetli bir tasa kaynağı olmayacaktır.”

Şimşek, memleketler arası direkt yatırımlarda kısa vadeli reaksiyon kararları olmayacağına işaret ederek, “Fiyat istikrarı, sürdürülebilir cari açık ve yapısal dönüşümle birlikte direkt yatırımların artacağı kanısındayız, kısa vadeli piyasa dalgalanmalarının bu noktada tesirli olmayacağını düşünüyoruz. İç ya da dış şoklar ortaya çıktığında portföy yatırımları azalabiliyor. Bu durum yalnızca Türkiye için geçerli değil, başka ülkeler için de kelam konusu. Bu program portföy yatırımlarına dayalı değil. Türkiye açık bir piyasa iktisadı, liberal bir sermaye hesabına sahip. Bu çerçevede para giriş ve çıkışları olabilir. Portföy yatırımlarındaki kısmi azalma geçicidir, global dalgalanmalar yatıştığında biz güçlü öyküsü olan az ülkelerdeniz.” değerlendirmesinde bulundu.

Türkiye’nin dış şoklara karşı nispeten daha az etkilenecek ülkeler ortasında yer aldığını vurgulayan Şimşek, ihracatın öteki ülkelere nazaran daha destekli yapıda olduğunu kaydetti.

Şimşek, global dalgalanmalar azaldığında yatırımcıların güçlü programı ve kıssası olan ülkelere yine yatırım yapmak isteyeceğini ifade ederek, şu sözleri kullandı:

“Piyasalarda dalgalanmanın olduğu süreçte CDS’ler 380 civarına çıktı, bugün prestijiyle 330’un altına indi. ‘Etkiler sonlu ve geçici’ derken temenniden bahsetmiyor, gözlemlerimizden ve geçmiş tecrübelerimizden bahsediyoruz. Hazinenin ikinci piyasadaki gerek milletlerarası tahvil faizleri, gerekse içeride Türk lirası tahvillerimizin fiyatlanmasında son devirde düzgünleşme başladı, yani faizler de gerilemeye başladı. Türkiye’ye dış kaynak girişleri yine başladı, zati fiyatlamalar da bunu yansıtıyor. Burada temel olan programımızın kararlı biçimde uygulanmasıdır. En büyük önceliğimiz fiyat istikrarı, yani enflasyonun kalıcı halde düşmesidir, bu hususta çok kıymetli bir risk görmüyoruz. Bu çerçevede programda şu basamakta çok kıymetli bir sapma öngörmüyoruz.”

Hazinenin birçok vakit faal bir borç idare kapasitesine sahip olduğunu bildiren Şimşek, iç ve dış borç ödemeleri için güçlü nakit rezervi tuttuklarını ve yönetebilecek kapasiteye sahip olduklarını anlattı.

Şimşek, borç idaresinde temkinli yaklaşım sergilediklerine, bunun da kısa vadeli dalgalanmalarda esneklik sağladığına işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:

“Orta vadede borç idaremizin stratejik ölçütleri var. Bunlar, kur ve faiz riskini düşürmek, likidite riskine yönelik güçlü nakit rezervi tutmak. Stratejik ölçütler çerçevesinde oluşturduğumuz Hazine finansman programımız piyasalarda dalgalanma olduğu vakitlerde bize esneklik sağlar. Son devirdeki gelişmeler gibisi durumlarda değerlendirmemizi yapar gerektiğinde daha kısa vadeli, gerektiğinde değişken faizli borçlanırız. İç piyasadan döviz borçlanma hususu ise finansman programımızın bir kesimiydi. Stratejimizde bunların hissesini düşürmek var fakat bu devirlerde piyasadaki dalgalanmalara esnek reaksiyon veriyoruz, piyasa şartlarına nazaran hareket edeceğiz.”

Bu sene için öngördükleri iç borç çevirme oranının yüzde 119,3 olduğunu, birinci 3,5 ayda bu oranın daha yüksek seyrettiğini aktaran Şimşek, “Çünkü beyannameye dayalı vergi gelirlerimiz genelde birinci 4 aya değil mayıs ayına tekabül ediyor, yani beyannameler mart sonunda veriliyor, daha sonra ödemeler başlıyor.” dedi.

Uluslararası piyasalardan bu sene 11 milyar dolar dış borçlanma öngördüklerini ve yılın birinci çeyreğinde bunun 2,5 milyar dolarını gerçekleştirdiklerini bildiren Şimşek, vadesi dolup ödemesi yapılan, yani nakit rezervden kullanılan bir alanın söylediği kelam edilen olduğunu anlattı.

Şimşek, milletlerarası piyasalardaki kağıtların getiri eğrisinin 40-50 baz puan yüksek seyrettiğini de değinerek, “10 yıl vadeli dolar cinsinden tahvilimizin faizi yüzde 8’in üzerine kadar çıktı, artık yüzde 7,7 düzeylerinde. Burada da bir olağanlaşmanın olacağını, CDS’lere paralel tekrar daha da gerileyeceğini öngörüyoruz. Piyasa şartlarını takip ederek yılın kalanında finansman programımıza nazaran 8,5 milyar dolar daha dış borçlanmaya gitmeyi planlıyoruz.” diye konuştu.