Altensis/Ilıcalı: Kentsel dönüşümde 500 milyar doların üzerinde finansman gereksinimi var

“Yeşil dönüşümde istenilen noktada değiliz”

Yeşil dönüşüm konusunda Türkiye’nin istenen düzeyde olmadığını belirten Ilıcalı “Yeşil dönüşüm aslında bütün dünyanın gündeminde. Bu hususta aslında tüm dünya geç kaldı ancak Türkiye’ye geldiğimizde bilhassa gayrimenkul kesiminin birçok sorunu var. Aslında iklim krizinin çok değerli oyuncularından biri gayrimenkul dalı, gayrimenkul kesimi tüm dünyadaki karbon emisyonlarının %40’ından sorumlu bir dal. O yüzden bu dalın yeşil dönüşümünün düzgün yapılması hem ekonomik manada hem de ömür kalitesini etkilemesi manasında çok kıymetli. Türkiye bu bahiste istenilen düzeyde değil. Şu ana kadar tüm Türkiye genelinde adımlar atıldı,mevzuatlar çıktı lakin mlesef istenilen noktaya geldik diyemeyiz.” tabirini kullandı.

Yeşil dönüşümde maliyetler

Yeşil dönüşümün birçok finansman düzeneği oluştuğunu kaydeden Ilıcalı “Siz artık hangi kesimde olursa olsun yeşil dönüşüme yatırım yapıyorsanız finansman bulmanız çok kolay. Türkiye’de de yabancı kuruluşların birçok finansman dayanakları var, keza Avrupa Birliği’nin birçok finansman takviyeleri de var. İlgili kamu kurumlarının üzerinden bakanlıklar üzerinden proje özelinde yansıyan birçok kredi ve finansman düzeneği var. Bizim de projelerimiz için bunları takip ediyoruz. Lakin bu finansmanlar kâfi değil zira çok önemli bölümlerden ve dönüşümün kolay olmadığı kesimlerden bahsediyoruz.

Kamu binalarının öncelikli olarak dönüşümü, zelzele riski ve güç verimliliği için bir finansman düzeneği var yaklaşık 250 milyon dolar, tekrar yeşil sanayi dönüşümü var Sanayi Bakanlığı, TÜBİTAK ve KOSGEB tarafından yönetilen ve 450 milyon dolar civarında bir finansman sistemi var, Türkiye’deki sanayi kuruluşlarının yeşil dönüşümünü desteklemek için. Bizim projelerde de yaklaşık bir 5-10 milyon dolarlık bir teşvik ve finansman sistemi kullanıldı bu güne kadar.

Özel bölüm rekabetçi kalabilmek için ihracatçılarımız bilhassa bu mevzuyu öteleyemiyorlar. Aslında öteleyemezler zira bu karbon konusu kapıya dayandı artık”dedi.

Türkiye için yeşil ve kentsel dönüşümün kıymetine dikkat çeken Ilıcalı kentsel dönüşümde 500 milyar doların üzerinde finansman ihtiyacı olduğunu söyledi.

Ilıcalı “Şimdi İstanbul’u bekleyen önemli bir zelzele riski var. Buna yönelikte gerek Bakanlığın gerek İBB’nin açıklamalarına nazaran yaklaşık 1.3 milyon bağımsız kısmın ivedilikle dönüştürülmesi lazım. Burada 200 bin binanın mümkün bir Marmara sarsıntısında kullanılamaz hale geleceği, yaklaşık 5 milyon kişinin etkilenebileceğinden bahsediliyor. Günün sonunda çok önemli bir sorunun bizi beklediği aşikar. Tabi burada kentsel dönüşüm değerli, kentsel dönüşüm tabi finansman gerektiren çok büyük sayıları konuştuğumuz bir bölüm, 500 milyar doların üzerinde bir finansman ihtiyacı var ve bu 1 trilyona kadar çıkabilecek. 1 trilyon dolara varabilecek bir finansman gereksiniminden bahsediliyor.

”İstanbul özelinde yüzde 15-20 oranında kentsel dönüşüm gerçekleştirdik”

Şu anda İstanbul özelinde 2012’den bu yana %15-20 ortasında bir kentsel dönüşüm gerçekleştirdik, bu tabi çok yetersiz. Yalnızca sarsıntı de değil, sürdürülebilir kentler de kurmak değerli. Biz bu kentsel dönüşüm fırsatını yeşil dönüşüm için de kullanırsak bu trafik, yeşil, güç ve suyla ilgili meselelerimize da karşılık vermiş olacak. Türkiye genelinde yaklaşık 7 milyon konutun dönüştürülmesi ve bunun güç verimliliği ve yeşil bina kriterlerine nazaran yapılması durumunda %50’ye varan bir güç tasarrufuna ulaşabiliriz. Bu da yaklaşık 500 milyar dolarlık bir tasarruf potansiyeli bize sunuyor. Cari açığımız geçen sene yaklaşık 45 milyar dolar civarındaydı o yüzden yeşil dönüşüm konusu değerli.” dedi.

Konut kredisi manasında kasvetler olduğunu belirten Ilıcalı, hem krediye ulaşımın, hem de faiz oranlarının istenilen düzeylerde olmadığını lisana getirdi. Ilıcalı “Biz bir zelzele ülkesi olmasaydık bu tahminen uzun vakte yayılabilirdi. Bizim kentsel dönüşümün yavaşlaması ya da durması gibisi bir lüksümüz yok. Bu bir hayati durum hakikaten bir acil durum. Hem Kamu hem de Özel Kesimin elini taşın altına koyup bunu yapması gerekiyor.” diye konuştu.

“Gayrimenkulde fiyat artışları barınma sorunu haline geliyor“

Gayrimenkul fiyatlarında artışın toplumsal sorun haline geldiğini kaydeden Ilıcalı şunları söyledi;”Bu aslında herkesin kanayan yarası, Kamu’nun bir biçimde bunu regüle etmesi gerekiyor. Tabiki yenilenen bir bina bilhassa de vilayet içinde çok yeterli bir lokasyonda olabiliyor ve tabiki bir kıymet artışı olacak lakin bu paha artışları enflasyonun da getirmiş olduğu birtakım suistimaller de var zira fiyatlamadaki algı da bozuluyor. Bu paha artışları barınma problemine dönmeye yüz tutarsa ki o denli, bu artık toplumsal bir sorun haline geliyor. Bu bir özgür piyasa ya da ticaretin ötesinde müdahale edilmesi gereken ve regüle edilmesi gereken bir mevzu haline geliyor. Burada herkesin elini taşın altına koyup, feragat edip bu mevzunun toplumun kazanacağı bir süreç haline gelmesi gerekiyor.”

Ilıcalı hudutta karbon düzenleme düzeneğine dair ise “Şimdi 2026’dan itibaren bunla ilgili yaptırımlar, vergiler uygulanmaya başlayacak. Avrupa Birliği’nin ihracatçı ülkelere karbon emisyonu bahsiyle ilgili AB sonlarına uyması ve karbon yoğunluğunun aşikâr bir düzeye inmesi için koyduğu bir düzenleme. Şayet sizin ülkenizde karbon ile ilgili bir düzenek yoksa ve bu sonların üzerindeyseniz bir grup vergilere maruz kalacaksınız. Demir-Çelik, çimento ve alüminyum kesimi bizim üç çok kıymetli Avrupa’ya en çok ihracat yaptığımız bölümler. Şayet bir şey yapılmazsa bu dallarda yıllık 3.4 milyar euro’luk bir ek maliyet ortaya çıkması öngörülüyor. Bu da tabi rekabetçilik açısından çok kıymetli bir mevzu, o yüzden bizim Türkiye olarak ve acil olarak bir karbon düzeneği kurmamız gerekiyor şayet bu vergileri ödemek istemiyorsak. Bu kalemler inşt endüstriyi de etkilediği için rastgele bir ek vergide gayrimenkulde de fiyatları artıracaktır.” değerlendirmesini yaptı.