“2024’te elektriğin yüzde 46’sı yenilenebilir kaynaklardan sağlandı”

Bu periyotta yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretimi evvelki yıla nazaran yüzde 15 artarak 158,8 teravatste ulaştı. Böylelikle toplam elektrik üretiminin yaklaşık yüzde 46’sı yenilenebilir kaynaklardan sağlandı. Güneş, rüzgar ve hidroelektrik üretimi artarken, biyokütle ve jeotermal kaynaklı üretim ise evvelki yıl düzeylerinde kaldı.

Fosil yakıt ithalatında düşüş

Raporda, yenilenebilir güç üretimindeki artışa karşın Türkiye’nin güç tüketiminde ithal fosil yakıtlara olan bağımlılığının sürdüğü söz edildi.

Geçen yıl güç eserleri ithalatı, evvelki yıla nazaran yüzde 5 azalarak 65,6 milyar dolar oldu. Güç kaynaklı dış ticaret açığı ise yüzde 7 düşüşle 49 milyar dolara geriledi. Bu gelişmede yenilenebilir üretimin artmasının yanı sıra milletlerarası güç fiyatlarındaki düşüş ve yurt içi talepteki sakinlik tesirli oldu.

Raporda, güç verimliliğinin artırılması ve karbonsuzlaşmanın hızlandırılması için elektrifikasyonun ehemmiyeti vurgulandı. Ulaştırmada elektrikli araçlar, ısıtma ve endüstride ise ısı pompaları, verimlilik artışı ve karbon salımının azaltılması açısından öne çıkan teknolojiler olarak gösterildi.

Geçen yıl trafiğe kaydı yapılan arabaların yüzde 10’u elektrikli olurken, toplam araç sayısı içinde elektrikli araçların oranı yüzde 1’de kaldı. Isı pompalarının kullanımında ise şimdi beklenen gelişme sağlanamadı.

Raporda, yalnızca elektrik üretiminde değil, son kullanıcı tarafında da dönüşüm gerektiğine dikkat çekilerek, endüstrinin yine yapılandırılması ve karbonsuzlaştırılmasının güç dönüşümünde kritik değerde olduğu tabir edildi.

“Elektrik kesiminin dönüşümü için yıllık 15 milyar dolarlık yatırım ihtiyacı”

SHURA Güç Dönüşümü Merkezi Yöneticisi Alkım Bağ Güllü, rapora ait değerlendirmesinde, Türkiye’nin yenilenebilir güç gayelerindeki savlı artışın güç dönüşümündeki kararlılığı gösterdiğini fakat fosil yakıtlarla ilgili projeksiyonların güncellenmemesinin belirsizlik yarattığını belirtti.

Öncelikle uzun vadeli stratejilerin açıklığa kavuşturulması gerektiğini tabir eden Güllü, şunları kaydetti:

“Türkiye’de halihazırda yalnızca elektrik kesiminin dönüşümü için yıllık 15 milyar dolarlık yatırım ihtiyacı bulunuyor. Bu finansmanın sağlanabilmesi için piyasalarda şeffaflık ve öngörülebilirlik hayati değer taşıyor. 2024, Türkiye’nin güç dönüşümünde çok değerli adımların atıldığı, fakat mevcut siyaset ve uygulamaların kapsamı ve tesiri üzerine yeni soruların gündeme geldiği bir yıl oldu. Güç bölümünün dönüşümünün muhtemel jeopolitik gelişmelerden olumsuz etkilenmeden başarılı olabilmesi için kararlı, uzun vadeli ve bütüncül bir yaklaşıma muhtaçlığımız var.”

Güllü ayrıyeten, kurulması planlanan ulusal Emisyon Ticareti Sistemi’nin çok kıymetli adımlardan biri olduğunu ve bu doğrultuda oluşturulacak ikincil mevzuatın güç dönüşümünün desteklenmesine yönelik uygulamaları netleştirmesinin değer taşıdığını vurguladı.